Expositie “70 jaar Indisch Gemert”

Het is nu zeventig jaar geleden dat Gemert aan hondertwintig KNIP-gezinnen een huis heeft aangevboden op de Molenakker en Berglaren nadat ze Indonesië moesten ontvluchten. De expositie geeft een beeld van de voorgeschiedenis en integratie van de Indische Nederlanders in de Gemerts gemeenschap.

Het is op initiatief van de toenmalige burgemeester De Bekker dat de gemeenteraad van de oude gemeente Gemert in 1950 besluit om maar liefst 120 KNIL-gezinnen een huis aan te bieden. Bij de onafhankelijkheid van Indonesië moeten zij hun geboorteland ontvluchten omdat de verhouding tussen beide landen door een gevoerde guerrillaoorlog ernstig verstoord is. Honderdduizenden Nederlanders en Indische Nederlanders willen logischer wijze naar Nederland repatriëren al probeert de overheid hen over te halen om Indonesiër te worden en daar te blijven met als argumenten dat het hier koud is en met tien (!) miljoen inwoners overvol. Bovendien worden ongeveer 12.500 Molukkers, KNIL-soldaten met hun gezinnen, naar Nederland overgebracht.

Het Brabantse dorp Gemert telt in die tijd tegen de 7000 inwoners. Om zoveel Indische nieuwkomers op te kunnen vangen bouwt het twee nieuwe wijken: Molenakker en Berglaren waar in eerste instantie respectievelijk 48 en 72 gezinnen een spiksplinternieuw huis krijgen. Tot mid jaren zestig zullen vanwege de crisis rond Nieuw-Guinea nog vele gezinnen uit Indonesië volgen. Het laat zich raden dat de invasie van zo’n grote groep gekleurde vreemdelingen van directe invloed is geweest op de dorpsgemeenschap. Dat is in 2001 al allemaal uit de doeken gedaan in het door de heemkundekring uitgegeven boek “Enkele reis Indië-Gemert”. De auteur concludeert dat de integratie in grote lijnen goed is verlopen. Burgemeester Van Maasakkers beaamt dat in zijn voorwoord. Hij zegt dat de Indischen ‘Gemert cultureel hebben verrijkt’. Mevrouw Spoor, de weduwe van generaal Spoor en vertrouwenspersoon voor veel Indischen, vereert Gemert in 1951 met een bezoek en is vol lof over de unieke Gemertse aanpak, die zij graag ten voorbeeld stelt aan de rest van Nederland. Haar boodschap vindt weerklank in de landelijke pers van die dagen.

De tentoonstelling geeft een chronologisch beeld van de opkomst en ondergang van de Nederlandse kolonie in de Oost en de vestiging van de Indischen in Gemert. Daarnaast zijn veel foto’s te zien van Indische Gemertenaren en hun activiteiten binnen de Gemertse samenleving.